Παρεκκλήσια και εξωκλήσια της Ενορίας

Παρεκκλήσια και Εξωκλήσια

της Ενορίας του Αγ. Νικολάου της Χώρας

[Για λεπτομερέστερη περιγραφή βλ. Το σχετικό κεφάλαιο στον Επετειακό Τόμο,

ΟΡΜΟΣ Ο ΓΑΛΗΝΟΤΑΤΟΣ, 2016]

Στην περιοχή της Ενορίας του Αγ. Νικολάου της Χώρας υπάρχουν τα παρακάτω παρεκκλήσια και εξωκλήσια:

1.  Άγιος Αντώνιος της Παδούης. Ο ναός είναι πρώην μοναστηριακός ναός της μονής των ππ. Φραγκισκανών “Ο ΑΓΙΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ”. Σήμερα ανήκει στην Καθολική Αρχιεπισκοπή Νάξου-Τήνου. Ο ναός, μαζί με το παρακείμενο μοναστήρι των ππ. Φραγκισκανών, οικοδομήθηκε από τους μοναχούς αυτούς κατά το έτος 1747 και αποτελούσε ένα είδος παραρτήματος της Μονής του Αγ. Φραγκίσκου στον Πεντόστρατο. Η μονή του Αγ. Φραγκίσκου υπαγόταν στην κεντρική ομώνυμη μονή της Κωνσταντινούπολης. Η μονή του Αγ. Αντωνίου είχε δεσμούς με τη μονή της Σμύρνης. Η οριστική αναχώρηση των ππ. Φραγκισκανών από τη Μονή έγινε αμέσως μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο.

Εντός του ναού, εκτός από το κεντρικό Ιερό Βήμα του Αγ. Αντωνίου της Παδούης, υπάρχουν και Ιερά Βήματα αφιερωμένα στον Αγ. Φραγκίσκο της Ασίζης (δεξιά) και στην Αμίαντο Σύλληψη της Παναγίας (αριστερά), στους δυο πλάγιους τοίχους. Παραπλήσια υπάρχει ακόμα ένα μικρό παρεκκλήσιο αφιερωμένο στη σταύρωση του  Κυρίου. Εκτός από τις εικόνες και το ξύλινο τέμπλο που είναι της εποχής ανέγερσης του ναού, σημαντικές είναι οι μαρμάρινες κατασκευές (κιγκλίδωμα του ιερού, το αέτωμα και η κλίμακα του παρεκκλησίου), της ίδιας εποχής, οι παλαιότερες που έγιναν στην Τήνο, πιθανόν από Ιταλούς μαρμαράδες, σε πρότυπα ιταλικά, που αποτέλεσαν πρότυπα για τους τηνιακούς μαρμαρογλύπτες του 19ου αι. (π.χ. το κιγκλίδωμα της κλίμακας της Μεγαλόχαρης). Αξιόλογο δείγμα, που χρησίμευσε και ως πρότυπο για τα τηνιακά καμπαναριά, είναι και το κωδωνοστάσιό του.

Στην κτητορική επιγραφή HAEC CHRISTI STIGMATA / ORDINIS INSIGNIA / M(D)CCXLIII (= Αυτά τα στίγματα-πληγές- του Χριστού, αποτελούν τα ενδεικτικά σημεία του τάγματος, 1748) απεικονίζονται και οι αιμάσσουσες πληγές του Κυρίου (stigmata).

 

Μη μου άπτου1     Καμπαναριό 5      Αγ. Αντώνιος στέμμα   

2.   Παναγία η Πονεμένη. Είναι το μικρό παρεκκλήσι που βρίσκεται στο Ενοριακό Κοιμητήριο στην περιοχή Σπιτάλια, προς τα Κιόνια. Το Κοιμητήριο κατασκευάστηκε μέσα στη δεκαετία του 1960 σε οικόπεδο που δώρισε η οικογένεια Φιλιππούση (Φαβιέ) και οικοδομήθηκε και ο μικρός αυτός ναΐσκος για να εξυπηρετεί τις πνευματικές ανάγκες των πιστών κυρίως εντός του έτους, αλλά και για προσευχή όσων επισκέπτονται το Κοιμητήριο και επιθυμούν να παραμείνουν εκεί για προσευχή. Στον ναό αυτό, μετά από πρόσφατη επισκευή, επιλέχτηκε από τους πιστούς η επωνυμία «Παναγία η Πονεμένη». Τότε φιλοτεχνήθηκε και Εικόνα, αντίγραφο Εικόνας της Αναγέννησης, την οποία δώρισαν τα τέκνα του Λωράν και της Μαγδαληνής Άνδροβικ στη μνήμη των γονέων τους.

 

3.  Άγιος Γεώργιος. Μικρό παρεκκλήσιο του παλαιού ενοριακού Κοιμητηρίου. Οικοδομήθηκε στα 1834 (επιγραφή: COEMETERIUM CATHOLICORUM. ANNO DOMINI MDCCCXXXIV). Οι τάφοι βρίσκονταν εντός και εκτός του ναού. Προηγούμενα οι ταφές γίνονταν στους τάφους που βρίσκονταν μέσα στον ενοριακό ναό του Αγ. Νικολάου. Ο κεντρικός τάφος φέρει την επιγραφή:  D.O.M. / MONUMENTUM HOC/ AD SEPOLTURAM/ PROPRIAM/ JOANNIS GIANNI / EJUSQUE FAMILIAE / EXTRUCTUM ANNO DOMINI / MDCCCXXXIV (Αυτό το μνημείο για την ταφή Ιωάννη Gianni και της οικογένειάς του. Κατασκευάστηκε το Έτος του Κυρίου 1834). Να σημειώσουμε πως ο Ιωάννης Gianni υπήρξε πρόξενος της Ρωσίας στην Τήνο κατά την εποχή της επανάστασης του 1821. Πάνω από την επιγραφή υπάρχει ο ρωσικός δικέφαλος αετός (εθνόσημο). Οι υπόλοιποι τάφοι είναι χωρίς επιγραφές. Τάφοι υπήρχαν και έξω από το ναό, στο γειτονικό οικόπεδο και για τούτο ήταν γνωστή η περιοχή ως Θάφτρα. Σήμερα το επιμελείται η κ. Καίτη Δελλατόλα.

Αγ. Γεώργιος Τάφος Gianni

 

4.  Άγιος Γεώργιος.  Πρόκειται για ιδιωτικό εξωκλήσι της οικογένειας Γεωργίου Κολλάρου στην περιοχή Βαρύ της Χώρας, πάνω στον μεσαιωνικό δρόμο που οδηγούσε και οδηγεί προς τον Κτικάδο/Χατζιράδο. Δεν είναι γνωστή η χρονολογία ανέγερσής του, αλλά πρέπει να θεωρείται ότι οικοδομήθηκε προς τέλος του 18ου αιώνα, τουλάχιστον.

 

Αγ. Γεώργιος Βαρύ

 

5.  Άγιος Στέφανος. Ιδιωτικό εξωκλήσι της οικογένειας Ειρήνης Βιδάλη στη θέση Κόκκινα. Εγκαινιάστηκε το έτος 2003.

 

6.  Κρύπτη Αγ. Νικολάου. Κάτω από το ιερό του ενοριακού ναού του Αγ. Νικολάου, σχηματίστηκε κατά την ανέγερση του ναού κατά το έτος 1834 μικρός χώρος υποστήριξης του ναού, με είσοδο από την παράλληλη οδό, ο οποίος μετασχηματίστηκε σε μικρό παρεκκλήσιο αφιερωμένο στον Άγ. Νικόλαο. Τα θεμέλιά του παρεκκλησίου ίσως να είναι του αρχικού ομώνυμου εξωκλησίου για το οποίο έγινε λόγος.

 Η Φάτνη στην Κρύπτη